امکان تحصیل معرفت اطلاقی و نفس الامری در حکمت متعالیه

تبیین «معرفت تشکیکی» بر پایه‌ی وجود‌انگاری معرفت در حکمت متعالیه

نظام هستی‌شناسی در حکمت متعالیه، بر پایه‌ی نظریه‌ی «اصالت وجود و تشکیک مراتب آن» استوار است. حقیقت معرفت در این نظام، از سنخ وجود بوده و ازاین‌رو، دارای احکام مشترکی با آن است. مسانخت وجود و معرفتْ امکان اثبات «معرفت تشکیک‌پذیر» را فراهم می‌آورد. مسأله‌ی پژوهش جاری توصیف تشکیک‌پذیری معرفت و در پیِ آن، بررسی امکان و مؤلفه‌های آن در حکمت متعالیه است. رهیافت حاصل، که با روی‌آورد تحلیلی- منطقیِ عبارات...

معرفت شناسی از دیدگاه حکمت متعالیه

گذری بر معرفت شناسی حکمت متعالیه

ثمرات تفکیک امکان ماهوی و امکان وجودی در حکمت متعالیه

ملاصدرا نخستین فیلسوفی بود که میان امکان ماهوی و امکان وجودی تفکیک قائل شد. وی در منطق به دلیل بی‌نیازی از این تفکیک، آن را مطرح نکرد. ملاصدرا بر مبنای این جداانگاری، نظام فلسفی حکمت متعالیه را که مکمّل فلسفه مشاء است پایه‌ریزی کرد. مراد از امکان ماهوی سلب ضرورت از جانب ایجاب و سلب است یعنی سلب ضرورت وجود و عدم که همان امکان خاص است و امکان وجودی به معنای عین ربط و عین تعلق بودن معلول است به طور...

معرفت نفس از دیدگاه حکمت متعالیه و عرفان اسلامی

یکی از مباحث مهم در گستره عرفان عملی «معرفت شهودی نفس» می باشد. منظور از «معرفت» در عنوان مذکور شناختِ حضوری نفس به خود و مراتب مثالی و عقلی و فرا عقلی خود می باشد. این معرفت حضوری و شهودی در مرتبه کامل تری از سنخ «علمِ به علم» و التفات و توجه حضوری به حضور مراتب نفس نزد خویش می باشد. در این رساله نخست دیدگاه صدر المتألّهین پیرامون «معرفت نفس» و مراتب آن بازپژوهی و بررسی شده است؛ سپس دیدگاه عرفان...

هویت تعلقی نفس و آثار آن در حکمت متعالیه

...